توضیحات

محاسبه ارزش در معرض ریسک (خطر)- Value at Risk – VaR

در این ویدئو، نحوه محاسبه ارزش در معرض ریسک به روش تاریخی در دو نرم افزار اکسل و ایویوز آموزش داده شده است. پیش از ورود به مباحث نرم افزاری نیز توضیحات کوتاهی در خصوص ارزش در معرض ریسک یا همان ارزش در معرض خطر ارائه شده است.

ارزش در معرض ریسک چیست؟

ریسک و بازده دارایی ­های سرمایه ­ای، دو مولفه مهم در تصمیم­ گیری برای سرمایه ­گذاری محسوب می­ شوند. معمولاً سرمایه ­گذاران به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود در سطح معینی از ریسک یا حداقل کردن ریسک در سطح معینی از بازده هستند. مارکویتز با ارائه مدل میانگین- واریانس خود نشان داد که با تشکیل پرتفوی دارایی­ های مالی، این امکان ایجاد می­شود که بتوان در سطح معینی از بازده، ریسک را کاهش داد.

در واقع، هری مارکویتز (1952) بنیان گذار الگوی مشهور به تئوری مدرن پرتفوی (MPT) است. قبل از مارکویتز، تئوری موجود در مورد سرمایه­ گذاری ­ها تئوری سنتی بود؛ در این روش عقیده بر آن بود که تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری باعث کاهش ریسک آن می­شود ولی قادر به اندازه ­گیری مقداری آن نبودند. الگوی حل مسئله انتخاب سبد مالی بهینه، اولین بار توسط مارکویتز ارائه شده است. مدل میانگین- واریانس مارکویتز، بر اساس سطح مشخصی از مقادیر بازده، مقادیر بهینه ریسک را بر اساس حداقل کردن واریانس مجموع دارایی­ های موجود در پرتفوی به دست می ­آورد.

ایراد استفاده از واریانس به عنوان معیار ریسک این است که سود­هایی که فاصله زیادی از میانگین دارند و برای سرمایه­ گذار مطلوب هستند، به عنوان ریسک شناخته می­شوند. از سوی دیگر، واریانس، به عنوان معیار ریسک برای سرمایه­ گذار ملموس و قابل درک نیست.

یکی از مهمترین پیشنهادات، استفاده از شاخص ­های واریانس نامطلوب بجای واریانس بود که توسط افراد زیادی از جمله خود مارکویتز ارائه شد. در سال 1959، مارکویتز به مزایای استفاده از روش ریسک نامطلوب اشاره کرد. وی به این نتیجه رسید که سرمایه­ گذاران به دو علت به دنبال حداقل کردن ریسک نامطلوب هستند: اول اینکه سرمایه­ گذاران ابتدا به امنیت اصل سرمایه می ­اندیشند و دوم اینکه اگر توزیع متغیر تصادفی بازده از نوع نرمال نباشد، استفاده از مدل ریسک نامطلوب مناسب خواهد بود. یکی از مهم ترین معیارهای ریسک نامطلوب که بعدها مطرح شد و اکنون به صورت گسترده توسط نهادهای مالی مورد استفاده قرار می گیرد، معیار ارزس در معرض ریسک است.

ارزش در معرض ریسک حداکثر زیانی را نشان می دهد که در سطح احتمال مشخصی ممکن است سرمایه گذار متحمل شود.